Bộ 131 臣 thần [0, 6] U+81E3
臣 thần
chen2- (Danh) Bầy tôi, quan ở trong nước có vua. ◎Như: nhị thần 貳臣 những kẻ làm quan hai họ, trung thần 忠臣 bề tôi trung thành.
- (Danh) Quan đại thần đối với vua tự xưng. ◎Như: thần môn như thị 臣門如市 cửa nhà thần đông như chợ (ý nói những kẻ tới cầu xin rất đông).
- (Danh) Tôi đòi, nô lệ, lệ thuộc. ◎Như: thần bộc 臣僕 tôi tớ, thần thiếp 臣妾 kẻ hầu hạ (đàn ông gọi là thần, đàn bà gọi là thiếp). ◇Chiến quốc sách 戰國策: Triệu bất năng chi Tần, tất nhập thần 趙不能支秦, 必入臣 (Yên sách tam 燕策三) Triệu không chống nổi Tần, tất chịu vào hàng lệ thuộc (thần phục).
- (Danh) Dân chúng (trong một nước quân chủ). ◎Như: thần thứ 臣庶 thứ dân, thần tính 臣姓 nhân dân trăm họ.
- (Danh) Tiếng tự xưng đối với cha. ◇Sử Kí 史記: Thủy đại nhân thường dĩ thần vô lại 始大人常以臣無賴 (Cao Đế kỉ 高祖本紀) Từ đầu cha thường cho tôi là kẻ không ra gì.
- (Danh) Cổ nhân tự khiêm xưng là thần 臣. Cũng như bộc 僕. ◇Sử Kí 史記: Thần thiếu hảo tướng nhân, tướng nhân đa hĩ, vô như Quý tướng 臣少好相人, 相人多矣, 無如季相 (Cao Tổ bản kỉ 高祖本紀) Tôi từ nhỏ thích xem tướng người ta, đã xem tướng rất nhiều, nhưng chẳng ai bằng tướng ông Quý cả.
- (Động) Sai khiến. ◎Như: thần lỗ 臣虜 sai sử.
- (Động) Quy phục. ◇Diêm thiết luận 鹽鐵論: Hung Nô bối bạn bất thần 匈奴背叛不臣 (Bổn nghị 本議) Quân Hung Nô làm phản không chịu thần phục.
|
